บทความ Knowledges
Probiotic กับเรื่องผิว และ Covid-19
ในภาวะปกติที่มีสุขภาพของลำไส้ที่ดี จุลินทรีย์ในลำไส้จะมีความหลากหลาย และอยู่กันอย่างสมดุล จุลินทรีย์ช่วยสร้างวิตามิน ช่วยย่อยอาหาร สร้างสารลดการอักเสบ และทำให้ผนังลำไส้แข็งแรง
ภาวะจุลินทรีย์ในลำไส้ไม่สมดุล คือ การที่เรามีจุลินทรีย์ตัวดีลดลง ตัวเลวเพิ่มขึ้น ความหลากหลายของจุลิทรีย์ลดลง ซึ่งจะส่งผลในระยะยาวให้เกิดความไม่แข็งแรงของผนังลำไส้ ทำให้เพิ่มการซึมผ่านของสารต่างๆที่จะไปกระตุ้นภูมิคุ้มกันของเรา เกิดภาวะลำไส้รั่วซึม (Leaky gut syndrome) สารต่างๆเหล่านี้ได้แก่อาหารที่ย่อยได้ไม่สมบูรณ์ สารพิษจากแบคทีเรีย และแบคทีเรียก่อโรค จะซึมผ่านผนังลำไส้เข้าสู่กระแสเลือดและทำให้เกิดการอักเสบในบริเวณต่างๆ รวมถึงที่ผิว ทำให้ปราการปกป้องของผิวเสียหาย จุลินทรีย์ที่ผิวเสียสมดุล และเกิดการอักเสบที่ผิวหนังตามมาได้
Probiotic คือ จุลินทรีย์ที่ดี มีประโยชน์ต่อสุขภาพ เมื่อได้รับในปริมาณที่เหมาะสม จะช่วยในเรื่องของระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยย่อยอาหาร ช่วยสร้างวิตามิน สร้างสารต้านการอักเสบ ช่วยปรับความสมดุลของจุลิทรีย์ในลำไส้ และทำให้ผนังลำไส้แข็งแรง
ตัว Probiotic จะเข้ามาช่วยเรื่องโรคทางผิวหนังอะไรบ้าง ?
1. มีหลักฐานว่าช่วยป้องกันโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ซึ่งมีลักษณะเป็นผื่นแดงอักเสบ คัน มีอาการเรื้อรังเป็นๆหายๆ มักพบในเด็ก โดยมีผื่นที่บริเวณแก้ม ใบหน้า คอ แขนขาด้านนอก หรือในวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่จะเกิดตามบริเวณข้อพับต่างๆ
2. มีการศึกษาที่พบว่าช่วยลดสิวอักเสบ ลดฮอร์โมนที่กระตุ้นสิว เสริมฤทธิ์และลดผลข้างเคียงเมื่อให้ร่วมกับยาปฏิชีวนะ และช่วยลดอาการในโรคผิวหนังอักเสบชนิด Seborrheic Dermatitis ซึ่งมีลักษะเป็นผื่นแดง ขุยขาวมันๆ บนใบหน้า มักพบบริเวณร่องจมูก ระหว่างคิ้ว หลังหู หรือหนังศีรษะ
3. มีการรายงานที่พบว่าช่วยลดอาการในโรคสะเก็ดเงิน ซึ่งมีลักษณะที่พบบ่อยคือเป็นผื่นแดงหนา มีขอบเขตชัด ขุยหนาสีขาว และโรคผิวหนังอักเสบโรซาเชีย (Rosacea) ซึ่งมีลักษณะเป็นผื่นแดง มีร่างแหของเส้นเลือดฝอย อาจมีตุ่มแดงหรือตุ่มหนองร่วมด้วย โดยผื่นมักจะอยู่บริเวณกลางใบหน้า เช่น จมูก แก้ม คาง หน้าผาก
Probiotic กับโควิด
มีการศึกษาแต่ยังไม่มีหลักฐานที่ชัดเจน พบว่าคนที่เป็นโควิด จะมีการเกิดความไม่สมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ มีการสร้างสารสื่อการอักเสบที่เพิ่มขึ้น และมีภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ และพบว่าคนที่เสี่ยงต่อการเป็นโควิดที่มีอาการรุนเเรงหรือเสียชีวิต คือกลุ่มผู้สูงอายุ และคนที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคอ้วน โรคเบาหวาน ซึ่งคนไข้กลุ่มนี้มีการเสียสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ การทานโพรไบโอติกจะมีส่วนช่วยในการปรับสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน โดยเพิ่มการทำงานของเม็ดเลือดขาว ช่วยในการจับกินเชื้อโรคของเม็ดเลือดขาว เพิ่มสารลดการอักเสบ ช่วยป้องกันและลดระยะเวลาการเป็นโรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ และยับยั้งการติดเชื้อไวรัสที่ระบบทางเดินหายใจ
วิธีดูแลสุขภาพร่างกาย และการส่งเสริมภูมิคุ้มกัน
1.การหลีกเลี่ยงอาหารมีแป้งและน้ำตาลสูง อาหารที่มีไขมันสูงโดยเฉพาะไขมันอิ่มตัว เช่น น้ำมันหมู ไขมันสัตว์ หรือไขมันทรานซ์ เช่น ครีมเทียม มาการีน อาหารแปรรูป เช่น เบเกอรี่ Junk Food อาหารที่ผ่านความร้อนสูง เช่น ปิ้ง ย่าง ทอด ให้ทานอาหารที่มีไฟเบอร์ เช่น ผัก หรือผลไม้ที่ไม่หวาน เพิ่มการทาน whole grain และ plant base protein เช่น เต้าหู้ หรืออาหารที่มี probiotic เช่น โยเกิร์ต นมเปรี้ยว กิมจิ มิโซะ นัตโตะ ข้าวหมาก
2. พักผ่อนให้เพียงพอ นอนอย่างน้อย 7 – 8 ชม.
3. ออกกำลังกาย สม่ำเสมอ
4. ลดความเครียด หากิจกรรมที่ผ่อนคลาย
5. ทานอาหารเสริม เช่นวิตามิน ดี ซี ซิงค์ หรือ probiotic